Hương lài trên phố Sài Gòn

Trang báo Anh giới thiệu ẩm thực và nụ cười VN

Khi còn làm việc ở tòa nhà Metropolitan trên đường Đồng Khởi, quận 1, buổi trưa tôi thường rủ đồng nghiệp hoặc bạn bè ghé nhà hàng nhỏ này.

Hôm nào không ai rảnh đi ăn chung, tôi đi một mình. Không hẳn vì thức ăn ở đây ngon hơn nơi khác, thực đơn cũng chẳng đa dạng phong phú gì, cũng không hẳn vì nhà hàng cách công ty tôi một quãng đi bộ ngắn qua ngã tư nhộn nhịp xe cộ. Đơn giản chỉ vì tôi “cảm” tinh thần của người chủ nhà hàng xa lạ chưa gặp mặt lần nào và vì quí mến những em phục vụ ở đây.

Tôi rời VN vội vã không kịp ghé quán chào mọi người, và bẵng đi một thời gian bận bịu không nhớ đến căn gác nơi tôi hay ngồi có cửa sổ nhìn xuống đường ấy nữa. Rồi gần nửa năm sau ngày tôi sang Anh, trang Du lịch của tờ Times - nhật báo phổ biến và rất uy tín ở xứ sương mù - mời độc giả bản xứ tham gia viết bài dưới 500 chữ cho chủ đề của tháng mười: ẩm thực.

Tôi dè dặt gửi một bài viết ngắn về quán nhỏ ấy, cứ tưởng sẽ chìm lấp trong những ẩm thực Pháp, Ý, Địa Trung Hải, Ấn Độ, Trung Hoa... Không ngờ bài viết được đăng trên tờ Times ra ngày thứ bảy, lại được ưu ái cho vị trí đầu tiên trong loạt bài ít ỏi được đăng báo in. Và còn ưu ái hơn nữa khi tấm hình minh họa duy nhất của nguyên trang Du lịch này có lời chú thích “Bữa tiệc của món ngon: người bán trái cây tại một chợ TP.HCM”, được nhiếp ảnh gia nổi tiếng Ken Gillham chụp một người được bao quanh là bưởi, sầu riêng, nhãn lồng...

Tôi tự dịch bản gốc bài viết tiếng Anh của mình sang tiếng Việt dưới đây như một lời cảm ơn đối với những người đã lặng lẽ làm cho cuộc sống ý nghĩa hơn.

Mặt tiền của nhà hàng Hương Lài

"Tôi khám phá nhà hàng thú vị này một cách tình cờ. Chúng tôi đi bộ lòng vòng tìm một nơi ăn trưa ở trung tâm quận 1, Sài Gòn (tên chính thức: TP.HCM) và bắt gặp tấm bảng hiệu nhỏ xíu "Hương Lài - 38 Lý Tự Trọng - quận 1".


Nhìn từ bên ngoài, trông nó không giống nhà hàng chút nào, có lẽ vì quá hẹp và quá đơn giản. Nhưng sau khi bước lên cầu thang gỗ, căn gác mở ra thành một phòng ăn rất có gu với tường gạch đỏ nâu không quét vôi, ghế mây và những bức thổ cẩm - một loại vải nhiều màu sắc của người dân tộc thiểu số phía Bắc VN - làm duyên trên tường. Không gian thoảng mùi thơm mát dìu dịu của hoa lài tươi nổi trên những chén nước nhỏ đặt ở mỗi bàn ăn. (Tên "Hương Lài" có nghĩa là "scent of jasmine" trong tiếng Việt).


Chúng tôi ăn cơm trắng với tôm rang me, gồm tôm rim nhỏ lửa trong nước mắm và nước cốt trái me nhiệt đới, cà tím nướng mỡ hành thoảng mùi khói, làm từ một loại cà giống aubergine nướng với hành lá và dầu hướng dương. Bữa ăn ngon miệng kết thúc bằng canh gà lá giang, món súp gà kiểu địa phương nấu chung với một loại lá chua thanh mọc hoang trong những bụi rậm ở miền quê. Hóa đơn thanh toán chỉ khoảng năm bảng Anh cho ba người, ngay cả đối với vật giá rất rẻ ở VN, giá cả như thế này cũng rất phải chăng.


Và tôi mến nhà hàng đáng yêu này hơn nữa khi tình cờ biết được đội ngũ phục vụ tươi cười nhã nhặn, mặc quần áo kiểu nông dân của quán đều xuất thân từ trẻ mồ côi hoặc trẻ em đường phố. Bắt đầu từ năm 2001, Hương Lài là dự án của Jin Shirai - một người Nhật đến Sài Gòn học ngôn ngữ và văn hóa Việt. Sau khi về Nhật, ông nhận ra mình gắn bó với đất nước xa lạ đến mức nào và quyết định trở lại làm một điều gì đó có ý nghĩa, bằng cách mở nhà hàng nhỏ để tạo cơ hội việc làm cho những người trẻ địa phương có hoàn cảnh khó khăn.


Các em được học tiếng Anh, được đào tạo về ngành dịch vụ và những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống để trở thành đầu bếp hoặc phục vụ bàn, rất nhiều em trong số đó hiện đang làm việc cho những nhà hàng lớn ở thành phố. Nhà hàng cũng rất mang tính địa phương: rượu vang từ một vùng cao nguyên miền Trung VN, ghế mây, bia Sài Gòn, tranh treo tường của các họa sĩ Việt, chén đĩa được làm bằng tay từ gốm...


Vậy là tôi có thêm lý do để đến đây ăn trưa thường xuyên hơn, để được ngồi trên căn gác ấm áp nhìn thế giới trôi qua dưới những tán cây me lớn trên đường Lý Tự Trọng. Mùi hương hoa lài trên bàn làm tôi tươi tỉnh, thấy lòng nhẹ nhàng và lạc quan hơn. Cho đến lúc đó, tôi mới tin lời các chuyên gia về hương liệu: "Khi nói đến những công dụng về tinh thần, hoa lài thật sự tỏa sáng".


Có lẽ Shirai không biết, và cũng không cần biết "ngôn ngữ hương hoa". Đơn giản ông chỉ muốn tạo ra một điều tốt đẹp giản dị cho Sài Gòn, nơi ông yêu quí và muốn đóng góp một phần nhỏ. Nhưng nhà hàng Hương Lài của ông có ý nghĩa hơn nhiều so với "giá trị làm tăng cảm xúc giác quan" mà bản thân loài hoa này mang lại".

______________

Chú thích: Những chữ in nghiêng trong bài được giữ nguyên bản tiếng Việt trong bài viết trên The Saturday Times, để độc giả bản xứ biết thêm tên những món VN khác ngoài phở và chả giò.

Khuyến khích mọi ứng viên xuất sắc

Có thể nói Chevening là học bổng qui mô nhất của chính phủ Anh hiện nay, dành cho những ứng viên xuất sắc đến từ 150 nước trên thế giới theo học những chương trình sau đại học tại bất cứ trường nào ở Vương quốc Anh.

Bà Karen Maddocks

Bà Karen Maddocks - đại sứ quán Anh tại Hà Nội, đại diện chương trình Chevening - cho biết: "Số ứng cử viên đáp ứng tiêu chuẩn học bổng luôn nhiều hơn số lượng học bổng mà chúng tôi có mỗi năm. VN có rất nhiều người tài và có kỹ năng mà chúng tôi cần".

* Đã 14 năm kể từ ngày học bổng Chevening lần đầu tiên được cấp tại VN. Có điểm chung nào giữa những ứng viên VN được nhận học bổng trong vòng 14 năm qua?

- Tất cả ứng viên nhận học bổng Chevening từ trước đến nay đều có điểm chung: đó là những người năng động và nhiều hoài bão. Trong quá trình chọn hồ sơ và phỏng vấn trực tiếp, chúng tôi tìm kiếm những người có tiềm năng sẽ thành đạt ở VN trong tương lai, những người sẽ trở về VN sau khi học xong và tiếp tục cống hiến cho VN.

* Nhiều ứng viên VN rất thông minh nhưng lại ngại ngùng và không cảm thấy thoải mái khi nói về khả năng và thành tích của mình, đó là một bất lợi cho họ khi vào vòng phỏng vấn. Bà có thể đưa ra một lời khuyên?

- Một điều quan trọng cần nhấn mạnh: đối với học bổng Chevening, chúng tôi tuyển những ứng viên không chỉ thông minh mà còn phải tự tin và tập trung vào những gì họ muốn đạt được trong cuộc sống của chính mình.

Chúng tôi không chỉ đơn thuần tìm kiếm những bạn học giỏi, có bảng điểm cao ở trường. Khi nộp hồ sơ, các bạn nên xác định rõ ràng những tham vọng, hoài bão của mình và tự trả lời với chính mình bạn lập kế hoạch đạt được hoài bão đó bằng cách nào, tại sao chương trình học sau đại học ở Anh giúp ích cho hoài bão đó. Nếu các bạn có mục tiêu rõ ràng trong cuộc sống, những phỏng vấn viên của Hội đồng Anh và Đại sứ quán Anh sẽ nhận ra điều này qua những câu trả lời của các bạn, ngay cả khi nhận thấy bạn có hơi căng thẳng lo lắng trong khi phỏng vấn.

* Tại sao trước đây học bổng Chevening không giới hạn tuổi, song những năm gần đây lại có giới hạn ứng cử viên từ 25 - 35 tuổi?

- Giới hạn tuổi chỉ là một thước đo mang tính tương đối. Chúng tôi tìm kiếm những ai vẫn còn trong giai đoạn khởi đầu trong sự nghiệp, nhưng có thể chứng tỏ được tiềm năng trở thành người thành đạt trong tương lai.

Vì vậy, chúng tôi muốn tuyển những ứng cử viên đã có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực của mình (hơn là sinh viên vừa mới ra trường), và có khả năng đạt được những thành quả quan trọng trong ngành họ theo đuổi sau này. Chúng tôi vẫn sẽ chọn những hồ sơ của những ứng cử viên xuất sắc nằm ngoài giới hạn tuổi nói trên nhưng đáp ứng những yêu cầu khác của học bổng.

* Một số ý kiến cho rằng học bổng Chevening phần lớn dành cho những người làm việc trong các cơ quan nhà nước và các lĩnh vực công, còn những ai làm việc trong lĩnh vực tư, như các công ty đa quốc gia chẳng hạn, có rất ít cơ hội. Điều đó có đúng không, thưa bà?

- Điều này không đúng. Học bổng này không chỉ dành cho viên chức nhà nước hoặc những ai làm việc tại Hà Nội. Chúng tôi rất khuyến khích tất cả những ai làm việc cho mọi lĩnh vực, ở mọi nơi trên cả nước VN nộp hồ sơ thi. Tất cả ứng cử viên đều được đánh giá hoàn toàn dựa trên khả năng, theo tiêu chuẩn của chương trình Chevening.

NGÔ THỊ GIÁNG UYÊN thực hiện
__________

* Hiện học bổng Chevening đang tiếp tục tuyển các ứng viên VN cho năm học 2008-2009. Điều kiện: thành tích học tập khá giỏi hoặc xuất sắc, có tiềm năng thành đạt trong lĩnh vực mình làm việc và đóng góp cho sự phát triển của VN. Độ tuổi thường từ 25 - 35, có ít nhất hai năm kinh nghiệm làm việc và điểm IELTS từ 6.5 trở lên.

* Các thí sinh quan tâm đến học bổng Chevening có thể tìm kiếm thêm thông tin và lấy mẫu hồ sơ trực tiếp tại văn phòng Hội đồng Anh ở Hà Nội hoặc TP.HCM, trên trang web www.chevening.com hoặc liên lạc qua địa chỉ email gam.tran@britishcouncil.org.vn.

Hạn chót nộp hồ sơ: 23-11-2007.

Người đi nhờ xe Anna Dillon

Minh họa: Hoàng Tường

Trèo trở lại vào xe, Teri Wilde cài dây an toàn, cười gượng gạo với anh chàng cảnh sát giao thông rồi nhẹ nhàng cho chiếc BMW chạy khỏi lề đường. Phải cố gắng lắm cô mới không nhấn mạnh ga để bắn sỏi dưới bánh xe vào gương mặt anh cảnh sát.

Cô gặp quá đủ phiền hà. Đây đã là lần thứ ba trong tháng cô bị phạt vì chạy quá tốc độ, là lần thứ hai bị phạt bởi chính anh cảnh sát này.

- Cô có biết cô đang lái xe với tốc độ 130km/giờ trên quãng đường chỉ cho phép 120 km/giờ không? - Giọng kẻ cả, anh ta vừa nói vừa nghiêng người nhìn vào xe, phủ lên bầu không khí trong xe một mùi mồ hôi của quần áo chống thấm nước quyện nước hoa nam mùi xạ.

Cô chớp chớp mắt. Phải nói gì bây giờ? “Vâng, tôi biết. Có biết tôi mới lái vậy chứ!”, hay “Không, tôi không biết. Sao anh lại nghĩ tôi lái với tốc độ như vậy?”.

Cô đoán sẽ chẳng có câu trả lời nào được chấp nhận nên chỉ lắc đầu rồi nhún vai. Thậm chí cô chẳng buồn nghĩ ra một lý do bào chữa, chắc anh chàng đã nghe hết cả rồi! Nhìn anh ta rút cuốn sổ ra, cô tự hỏi mình bị bao nhiêu điểm phạt trên bằng lái rồi nhỉ?

Có khi anh chàng ghen tị với cô! Anh ta ngồi đó buồn chán và thấy một chiếc BMW 7 Series màu đỏ vượt quá tốc độ về hướng mình, cầm lái là một cô gái trẻ đẹp, thậm chí nếu cô không chạy quá tốc độ có khi anh ta cũng thổi cô lại chỉ để ngắm một chút. Quá tốc độ 10km/giờ đã là gì đâu. Xe này chạy nhanh hơn nhiều vẫn được, cô biết mà, có lần cô chạy 160km/giờ trên đường vòng Athlone rồi.

Thật bất công. Khi anh chàng cảnh sát đang nói chuyện với cô, hàng tá xe khác chạy băng qua, đèn thắng xe nhấp nháy và bánh xe nghiến trên đường ken két khi người ngồi sau vô-lăng nhận ra có chiếc xe cảnh sát ẩn phía sau chiếc BMW đỏ. Tại sao họ không bị thổi chứ?

Teri liếc nhìn kiếng chiếu hậu. Viên cảnh sát vẫn đứng trên đường nhìn theo cô; cô nghĩ có khi anh ta còn nhăn răng cười. Cô nhăn mặt cáu kỉnh, chắc cô đã đủ điểm phạt để bị treo bằng lái rồi, nhưng có lẽ Brian quen biết ai đó.

Brian luôn luôn quen biết một ai đó.

Vậy cô phải kể chuyện này cho chồng nghe ư? Cô chưa kể cho anh nghe về hai vé phạt lần trước. Nhưng dù sao đi nữa, bây giờ có rất nhiều thứ cô có kể anh nghe nữa đâu.

Teri lái vòng qua chỗ ngoặt khuất tầm mắt viên cảnh sát rồi sang số, nhấn ga sát xuống sàn xe. Chiếc xe lao tới, kim chỉ tới số một trăm, một trăm mười, một trăm hai mươi, một trăm hai lăm cây số giờ. Ít ra cô cũng biết được đoạn đường còn lại không có cảnh sát. Vẫn giữ tốc độ đó, Teri cho xe chạy bon bon. Cô không nghĩ mình chạy quá nhanh: nhiều xe khác còn vượt qua xe cô kia mà.

Nếu bị mất bằng lái, cô sẽ phải báo cho chồng... và Brian sẽ không vui chút nào. Anh sẽ thất vọng ra mặt, lắc đầu và chắt lưỡi - nghĩ tới đó là cô tức điên. Nhiều khi anh quên anh là chồng cô chứ không phải bố cô.

Brian Wilde lớn hơn cô gần hai mươi lăm tuổi và chiều chuộng cô một cách thái quá: mua cho cô tất cả mọi thứ cô muốn - và cả rất nhiều thứ cô không muốn. Chiếc xe này là món quà kỷ niệm sáu năm ngày cưới, đối với anh cô có cần hay muốn một chiếc xe mới không quan trọng. “Ngay lúc nhìn thấy nó, anh biết mình sẽ phải mua nó cho em”, anh nói khi cô phản đối sự phung phí này, rồi thêm “Thấy em vui là anh vui rồi!”.

Cô đã không đáp lại câu nói đó của anh bằng một câu tương tự.

Ba tháng nữa đến kỷ niệm ngày cưới lần thứ bảy. Rất nhiều người đoán cuộc hôn nhân của họ sẽ không kéo dài quá một năm, đó là những người đã nghĩ - không, đã biết thì đúng hơn - rằng Teri lấy Brian vì tiền. Họ thấy khó tin cô thật sự yêu anh. Môi Teri mím lại, cô bất chợt cười khẩy. Cô đã thật sự yêu anh, nhưng câu này ở thì quá khứ. Còn bây giờ?

Mọi thứ thay đổi.

Con người thay đổi.

Họ đã yêu nhau thắm thiết khi cưới, nhưng vài năm trở lại đây, sự khác biệt về lai lịch, giáo dục, sở thích, tuổi tác - những sự khác biệt đã mang họ lại với nhau - đã gây ra những xích mích giữa họ. Mọi thứ anh nói hay làm đều khiến cô phát cáu. Cô cũng bắt đầu nhận ra Brian cũng ngày một bực bội bởi những thói quen mà trước đây anh cho là duyên dáng quyến rũ nơi cô.

Khi làn xe kết thúc và con đường hẹp lại, Teri cho xe chạy chậm chút đỉnh. Đèn báo hiệu mức xăng nhấp nháy và kim trên bảng báo xăng đã chỉ gần đến số zero. Lẽ ra cô đã đổ đầy bình ở trạm xăng gần đây nhất, nhưng vụ bực mình với viên cảnh sát làm cô quên khuấy. Không biết đi được bao nhiêu dặm nữa đây.

Một bảng giao thông hiện ra trước mắt cô: Balbriggan-Drogheda-Dundalk-Belfast. Brian sẽ bay tới Belfast trên chuyến bay từ London sáng nay để kịp buổi họp với các quản lý cụm khách sạn anh sở hữu. Anh muốn tự lái từ Belfast về Dublin, nhưng cô khăng khăng để cô tới sân bay đón anh về. Đến Belfast bằng chiếc BMW của cô chỉ mất chừng hai tiếng đồng hồ, rồi khi chở anh về họ sẽ có vài giờ nói chuyện với nhau. Họ gần như không có thời gian trò chuyện nữa. Khi mới quen nhau tám năm trước, họ có thể nói chuyện suốt ngày, lạy Chúa, họ nói chuyện với nhau về mọi thứ, tất cả mọi thứ. Cô đã thật sự bị mê hoặc bởi kiến thức sâu rộng, bởi kinh nghiệm sống, bởi những câu chuyện du lịch vòng quanh thế giới của anh. Về phần Brian, anh mê mẩn sự sôi nổi, tình yêu cuộc sống của cô, cũng như sự ham học hỏi về rượu, món ăn và kịch nghệ nơi cô, những thứ anh biết rõ nhưng cô chỉ biết lơ mơ về nó cho đến lúc gặp anh. Khoảng cách hai mươi lăm năm tuổi tác gần như là một thế mạnh cho cả hai: họ có thể mang lại cho nhau một điều gì đó thật đặc biệt. Tính cách Brian và Teri cũng trái ngược nhau hoàn toàn, điều đó tạo nên sức hút mạnh mẽ. Sức hút này nhanh chóng biến thành tình cảm rồi trở thành tình yêu, và đến một lúc việc kết hôn trở nên tất yếu.

Teri cau mày. Gần đây, cô thường tự hỏi không biết lúc đó họ có thật sự yêu nhau không. Cô có còn yêu anh không cách đây ba năm, khi cô có một mối tình vụng trộm, rồi cách đây chưa tới một năm, với một mối tình vụng trộm khác? Cả hai mối tình đều là những say mê mãnh liệt nhưng qua nhanh, làm cô vừa hân hoan vừa ghê tởm. Có phải việc cô ngoại tình là một bằng chứng cho thấy mối quan hệ giữa hai người có gì đó không ổn? Cô có thể thoát ra khỏi mối quan hệ này, sẽ dễ dàng hơn nếu cô làm vậy, và đó cũng là một điều chân thật đáng làm. Cô vẫn tiếp tục ở lại với Brian vì cô thật sự mến anh và cũng vì cô đã quá quen với cuộc sống sung sướng. Môi cô mím lại trong một nụ cười cay đắng. Cuộc hôn nhân với Brian đã biến cô thành một người ra sao?

Cô muốn nói với anh. Cô cần nói với anh - không phải để làm anh tổn thương, không bao giờ - mà chỉ để giải thích cuộc hôn nhân đã thoát khỏi tầm kiểm soát của cả hai như thế nào.

Ánh đèn đỏ, cam và vàng của trạm xăng hiện ra bên trái. Cô bấm đèn xi-nhan rồi lái chậm lại, cắt ngang đường rồi tấp vào trạm xăng, bánh xe nghiến ken két, tảng lờ tiếng bóp còi đinh tai của những chiếc xe phía sau.

Anh chàng trẻ tuổi ở trạm xăng chỉ say mê nhìn chiếc BMW ngay cả khi cô ra khỏi xe với chiếc váy hơi kéo lên để lộ một phần đôi chân rám nắng. “Làm ơn đổ đầy bình”, cô dấm dẳn, rồi liếc nhìn chiếc đồng hồ hiệu Dior bé xíu có đính kim cương trên tay: chuyến bay của Brian sẽ hạ cánh trong vòng một tiếng rưỡi nữa, cô rất muốn tới đó đúng giờ. Anh ghét phải chờ đợi.

Khi lái xe khỏi trạm xăng, Teri nhìn thấy người đi nhờ xe.

Anh ta đang ngồi bên đường, trên chiếc ba lô kiểu quân đội, vẻ mặt mệt mỏi và hai vai xuôi xuống chán nản cho thấy anh đã ngồi đó lâu lắm rồi. Anh còn trẻ - dưới 25 tuổi - mái tóc vàng óng buộc túm đuôi ngựa sau lưng. Mặt anh hình trái xoan, mắt xanh da trời nhạt, môi đầy đặn, cằm cương nghị và chiếc áo thun sờn che những bắp thịt vạm vỡ. Anh làm cô nhớ tới một người nào đó, cô không nhớ là ai, có lẽ là một ngôi sao điện ảnh hay ca sĩ thì phải. Cô nhìn kiếng chiếu hậu: anh có liếc nhìn xe cô nhưng rồi nhìn đi hướng khác vì biết khả năng được đi nhờ xe chỉ có một phụ nữ trên đó gần như bằng không. Teri cũng chưa bao giờ cho người lạ đi nhờ.

Cô nhấn còi, bấm đèn xi-nhan rồi lái xe vào lề đường.

Teri quan sát anh từ kiếng chiếu hậu, cô có thể đọc được những biểu lộ tình cảm của anh trên gương mặt: ban đầu là một tia hy vọng lóe lên, rồi sự chần chừ và cuối cùng là cảm giác nhẹ nhõm. Anh cầm ba lô lên rồi nhanh nhẹn chạy đến xe. Teri kéo cửa xe xuống. Khi anh cúi người nhìn vào xe, một lần nữa cô kinh ngạc vì vẻ quen thuộc khác thường của anh. Có lẽ cô đã gặp anh ở đâu đó... ở một bữa tiệc... hay một buổi lễ từ thiện nào chăng?

- Cảm ơn chị đã dừng lại. Tôi muốn đi nhờ xe về hướng Bắc - Anh nói với giọng địa phương của một vùng nào đó mà cô không nhận ra.

- Tôi đi Belfast. Cho giỏ của cậu vào cốp xe đi.

Anh vác chiếc ba lô nặng trịch cho vào cốp xe, rồi phủi bụi trên bộ quần áo.

- Có vẻ như cậu đợi cũng khá lâu rồi hả? - Cô hỏi khi anh trèo vào xe. Anh toát lên mùi xạ và mồ hôi. Rất đàn ông.

- Cảm ơn chị nhiều lắm! Bữa nay ít ai cho đi nhờ xe - Anh trả lời lửng lơ.

- Cậu đi được xa chưa?

- Cũng khá xa. Sau khi tốt nghiệp trung học tôi nghỉ một năm để đi nhờ xe vòng quanh thế giới. Bây giờ tôi đang trên đường về nhà.

Teri nhớ có lần Brian nói với cô anh cũng du lịch vòng quanh thế giới bằng cách đi nhờ xe.

- Sao thích đi kiểu đó vậy? - Cô hỏi anh đúng câu cô đã hỏi chồng.

Anh nhún vai rồi nhe răng cười. Liếc nhìn anh, cô nhận ra anh còn trẻ hơn nhiều so với lúc thoạt nhìn thấy ngồi bên đường. Và cũng khá có duyên.

- Tại sao không? - Anh trả lời đúng câu của Brian lúc trước. Anh xoay người lại - Tôi tên Mark.

- Tôi tên Teri - Cô sang số - Đi nhờ xe vòng quanh thế giới, nghe điên thật!

- Vậy chị chưa bao giờ muốn làm điều gì đó thật điên hay sao, Teri?

- Lúc nào cũng muốn - Cô nói, rồi ngạc nhiên nhận ra vẻ cay đắng trong giọng nói của mình.

- Tại sao chị không muốn? - Anh dựa vào ghế da, hỏi tiếp.

Cô hất đầu cười:

- Ồ Mark, ước gì mọi thứ đơn giản như cậu nghĩ.

- Đơn giản thật mà! Nếu chị muốn làm gì, cứ làm đi. Cứ sống thật với mình.

- Thật sự không đơn giản vậy đâu - Cô khăng khăng - Tôi có chồng rồi, tôi còn trách nhiệm…

- Ồ.

Cô ý thức được anh đang nhìn thẳng vào tay cô.

- Không thấy chị đeo nhẫn.

- Tôi không thích đeo nữ trang - Cô tự vệ.

Trong một chừng mực nào đó, điều này cũng đúng. Nếu cô đeo quá nhiều nữ trang người ta lại càng đoan chắc cô lấy Brian vì tiền. Nhưng thật ra nhẫn cưới chỉ được tháo ra khỏi ngón tay cô khoảng ba năm trước, khi cô ngoại tình lần đầu. Bây giờ cô có thói quen tháo nó ra mỗi khi không có mặt Brian, và thỉnh thoảng ngay cả khi có Brian bên cạnh. Cô không nghĩ Brian nhận thấy, anh quá bận rộn với việc kinh doanh nên không để ý những điều này.

- Tôi lái xe tới Belfast để đón chồng - Cô vội vã thêm.

- Anh ấy quả may mắn.

Teri liếc anh thật sắc, không biết anh có đang mỉa mai hay không:

- Sao cậu nói vậy?

- Không phải người vợ nào cũng chịu lái xe từ Dublin tới Belfast để đón chồng đâu. Chị phải yêu anh ấy nhiều lắm mới làm vậy.

Câu trả lời nhanh - nói cách khác là câu trả lời có sẵn - sẽ là “Đúng rồi, tôi yêu anh ấy”, nhưng có vẻ như sự thật dễ nói hơn:

- Tôi không biết tình cảm của mình cho anh ấy thế nào nữa.

Mark liếc cô thật nhanh, rồi quay mặt nhìn ra cửa sổ xe. Nhìn về hướng anh, Teri thấy gương mặt anh trong kiếng chiếu hậu và một lần nữa thấy ngạc nhiên vì những nét quen thuộc của gương mặt ấy. Cô đã gặp anh ở đâu nhỉ?

- Vậy sao chị lại đi đón anh ấy?

- Tôi muốn nói chuyện với anh ấy. Tôi cần nói chuyện với anh ấy, cho anh ấy biết… tôi đã cảm thấy thế nào trong vài năm trở lại đây. Tôi muốn biết được liệu chúng tôi… - Cô ngừng lại, rồi thêm -… có thể giải quyết được mọi thứ không.

- Có vẻ như chị vẫn còn yêu anh ấy đấy - Mark nói.

Teri mở miệng ra định trả lời, nhưng lại thôi vì không biết phải nói gì. Cô nhấc nhẹ chân khỏi chân ga xe và để kim đồng hồ dao động quanh số 120.

- Một năm du lịch xong rồi, cậu có định tiếp tục đi học không? - Cô lịch sự hỏi, cố chuyển hướng cuộc trò chuyện.

- Dĩ nhiên rồi. Tôi muốn học nhiều thứ lắm, có rất nhiều khóa học tôi muốn ghi danh - Cậu vừa nói vừa cười - Có khi tôi là sinh viên tới năm bốn mươi tuổi!

- Vậy thì tốt! - Teri lơ đãng - Tôi chưa bao giờ thật sự thích đi học. Ngồi trong lớp giờ này sang giờ kia nghe giáo viên giảng bài giọng đều đều làm tôi chán phát khóc lên được. Chỉ tới khi Brian, à đó là tên chồng tôi, dạy tôi nhiều thứ, tôi mới bắt đầu thấy thích học. Hồi đó anh ấy hay trêu tôi vì tôi hỏi nhiều quá - Cô hít một hơi thật sâu - Bây giờ thì anh ấy chẳng buồn dạy tôi gì nữa.

- Vậy chị có buồn hỏi anh ấy gì nữa không?

Teri lắc đầu. Cô đã không hỏi anh gì nữa kể từ ba năm trước.

- Có khi chị phải nghỉ ngơi một thời gian - Mark nói khẽ - Đi du lịch. Dành một ít thời gian riêng cho chính mình.

- Một mình à? - Cô ngạc nhiên hỏi - Tôi không chắc liệu Brian có muốn tôi đi một mình không.

- Chị có bao giờ hỏi anh ấy chưa?

- Chắc là chưa.

- Có khi chị nên hỏi.

- Có khi tôi sẽ hỏi.

- Tôi dám cá anh ấy sẽ khuyên chị nên đi. Nếu anh ấy yêu chị, anh ấy sẽ nói vậy.

Teri gật đầu. Có lẽ Brian sẽ đồng ý, mặc dù thay vì đi một mình, có thể hai người nên đi nghỉ đâu đó với nhau. Một kỳ nghỉ yên tĩnh, không có điện thoại và fax, không có Internet và email. Chỉ có hai người, cùng nhau tìm lại những sức hút ban đầu.

- Chị làm gì để giải trí? - Mark xoay người trên ghế nhìn cô.

- Giải trí? - Một thời gian dài cô đã không nghĩ gì tới “giải trí”. Có vẻ trẻ con thật, cô nghĩ, rồi nói - Tôi đi mua sắm.

- Nhưng chị làm gì chung với chồng chị để giải trí?

Câu trả lời đúng là “Không làm gì hết”, nhưng cô không biết phải nói như thế nào.

Họ lái xe đi trong im lặng. Cô có thể cảm nhận được vẻ chỉ trích không nói ra từ Mark. Cuộc sống của cô có quá rõ ràng không? Xe hơi xa xỉ, quần áo đắt tiền, chồng làm kinh doanh cứ đi xa để lại cô vợ bất mãn ở nhà?

- Cậu không hiểu được đâu, Mark. Cuộc sống không phải lúc nào cũng trông như bề ngoài.

- Có vẻ như chị vẫn ổn mà.

- Tôi không nói về vật chất. Tôi muốn nói về thời gian. Khi tôi ở tuổi cậu - cũng cách đây không lâu lắm đâu - tôi thường nghĩ tôi có tất cả thời gian theo ý mình. Nhưng sau đám cưới, ngay cả trước khi cưới, lúc nào thời gian của tôi cũng bị đòi hỏi phải làm cái này cái kia. Bây giờ có vẻ như tôi chẳng có lúc nào cho riêng mình nữa.

- Ngay cả khi chồng chị đi vắng?

- Đặc biệt khi anh ấy đi vắng. Tôi phải lo chuyện nhà, rồi những ràng buộc xã hội, những tổ chức từ thiện tôi tình nguyện làm. Khi đã leo lên vòng quay, mình khó mà leo xuống được - Cô kết thúc câu nói một cách yếu ớt.

Cũng chiếc vòng quay ấy đã mang lại cho cô mối tình vụng trộm đầu tiên. Khi Brian đi vắng, cô đã giao mình cho guồng xoáy xã hội, lấp đầy những giờ trống bằng những chuyện vớ vẩn và một anh chàng môi giới chứng khoán đẹp trai có một cô vợ tóc vàng và ba đứa con cũng tóc vàng.

- Dĩ nhiên là được. Chị cứ leo xuống vòng quay.

- Cậu chỉ là một đứa trẻ thôi - Cô nổi nóng - Cậu không biết cậu đang nói gì đâu, đơn giản là cậu không hiểu được đâu.

- Có khi tôi hiểu nhiều hơn chị tưởng - Anh nhẹ nhàng - Tôi nghĩ chị đang thấy dằn vặt.

- Dằn vặt? Cậu nói gì kỳ vậy?

- Nói chị đấy! - Mark cười - Chẳng cần phải là Sherlock Holmes cũng biết được chuyện gì đang xảy ra. Chị chẳng bảo tôi chị lái xe về phía Bắc đón chồng để hai người có vài tiếng đồng hồ trò chuyện đó sao. Chị còn nói để có thể giải quyết mọi việc. Có vẻ sẽ là cuộc trò chuyện quan trọng đấy.

Teri lại liếc nhìn anh. Anh thật sự rất đẹp trai. Làn da không một nếp nhăn, răng trắng và đều. Teri lại thấy sự thao thức trước đây trở lại trong lòng. Ước gì mình bằng tuổi cậu ta và cả hai đều tự do như cánh chim không gì ràng buộc. Ngay lúc đó anh quay lại nhìn cô, mắt anh gặp mắt cô, và cô hoàn toàn tin chắc anh biết chính xác cô đang nghĩ gì.

- Tôi thấy chị đang dằn vặt - Mark cười - Chị có làm gì đó. Rồi chị lưỡng lự nửa muốn thú nhận với chồng, nửa muốn im lặng.

Teri mím môi không nói. Cô có nên nói với Brian về hai lần ngoại tình, hay không nói gì và cố giữ gìn cuộc hôn nhân hiện có.

- Có khi anh ấy biết đấy! - Mark nói khẽ, không nhìn cô.

- Ý cậu muốn nói gì? - Cô gặng.

- Chị có nói anh ấy thông minh và thành đạt mà. Có khi anh ấy biết hết và chỉ chờ chị thú nhận thôi.

- Cậu học ngành tâm lý học phải không? - Cô cáu kỉnh.

- Không, học kinh doanh.

- Brian cũng học khoa kinh doanh. Tôi ngoại tình một lần, không, hai lần - Cô khẽ nói, cảm thấy bị sốc vì đã thú nhận điều này với một người lạ - Cậu có nghĩ anh ấy sẽ tha thứ không?

- Anh ấy có yêu chị không? - Mark hỏi, rất nhẹ nhàng.

- Có - Teri thừa nhận.

- Nếu chị thành thật nói với anh ấy, anh ấy sẽ tha thứ đấy. Khi yêu, người ta có thể tha thứ cho nhau mọi điều.

Teri im lặng suốt vài dặm đường, rồi gật đầu:

- Cậu nói đúng. Tôi sẽ bảo anh ấy. Trước khi nói chuyện với cậu, tôi sợ không dám nói cho anh ấy biết vì không muốn làm anh ấy tổn thương.

- Nếu anh ấy đã biết rồi, thì khi chị không nói anh ấy càng tổn thương hơn.

- Cậu khá sâu sắc đối với một sinh viên khoa kinh doanh đấy.

- Kinh doanh là cuộc sống - Anh nói nhỏ, gần như thì thầm - Hiểu một điều, rồi sẽ hiểu điều tiếp theo.

- Brian cũng nói y như cậu vậy - Cô nói.

***

Họ lái xe trong im lặng. Có lẽ anh chàng đi nhờ xe đang gà gật ngủ. Teri thấy mừng vì đã cho anh đi nhờ, anh nói đúng: cô cần phải thành thật với Brian. Cô sẽ thú nhận tất cả với chồng. Và nếu Brian và cô phải chia tay, cô sẽ làm những điều Mark đề nghị: bước ra khỏi vòng quay cuộc sống và dành một ít thời gian cho chính mình.

- Cậu muốn tôi cho cậu xuống chỗ nào? - Cô hỏi khi thấy anh cựa mình trên ghế.

- Chị lái xe tới sân bay đúng không? Vậy được rồi, tôi sẽ xuống đó.

Cô bật cười:

- Cậu không đi nhờ máy bay được đâu đấy nhé!

- À không - Anh nói rồi tiếp tục nhìn ra cửa xe.

Sự im lặng của anh bắt đầu làm cô thấy không thoải mái.

Chiếc BMW lăn bánh vào bãi đậu xe, cô liếc nhìn đồng hồ. Chuyến bay của Brian có lẽ đã hạ cánh rồi, cô phải nhanh lên mới được.

- Cậu lấy giỏ đi - Sốt ruột, cô vừa leo khỏi xe vừa nói, chờ đợi người ngồi cạnh cũng sẽ bước ra từ phía ghế bên kia.

Nhưng khi cô đi một vòng quanh xe, không thấy anh đâu.

Anh cũng không còn ngồi chỗ ghế xe cạnh cô. Cô bối rối nhìn xung quanh, gọi “Mark, Mark”.

Teri liếc nhìn vào trong cốp xe. Không thấy ba lô của anh. Anh đi đâu rồi? Cô không nghĩ anh chỉ lấy giỏ rồi đi mà không nói một lời nào như vậy.

Teri dập cốp xe lại rồi đi bộ vào khu vực đón khách ở sân bay. Hay là cô đã tưởng tượng ra cuộc gặp gỡ này, hay là mơ thấy nó? Nhưng mọi thứ đều không thể thật hơn. Cô còn nghe cả mùi mồ hôi của anh, cả tiếng cười pha trò của anh nữa. Trông anh cũng thật quen, nét cằm cương nghị, đôi vai hơi nghiêng nghiêng...

Anh trông rất giống Brian.

Đột nhiên, cô lạnh toát người nhận ra anh giống Brian biết bao nhiêu. Và tên lót của Brian là Mark.

***

Viên chức hãng máy bay với vẻ mặt thông cảm đến mức chuyên nghiệp ngồi cạnh và nắm tay cô.

- Chúng tôi đã cố liên lạc với cô, nhưng di động của cô tắt. Lúc còn trên chuyến bay chồng cô ngã bệnh nặng đột ngột và máy bay phải quay lại London. Có một cô y tá trên chuyến bay và cô ấy đã làm hết sức để cứu anh ấy. Nhưng chúng tôi rất lấy làm tiếc, anh ấy qua đời trước khi máy bay hạ cánh.

Môi cô khô khốc đến nỗi phải cố gắng lắm cô mới mấp máy môi được.

- Lúc nào? - Cuối cùng cô cũng thì thầm nói, có cảm giác thế giới bắt đầu quay mòng xung quanh cô.

- Cách đây khoảng chín mươi phút.

Cách đây khoảng chín mươi phút, cô đón anh chàng đi nhờ xe đang ngồi bên đường.

- Anh ấy có nói gì không?

- Cô y tá kể lại anh ấy chỉ lặp đi lặp lại tên cô... và tên một người đàn ông.

- Mark!

NGÔ THỊ GIÁNG UYÊN (dịch)
______________

Nguyên tác: The hitch-hiker, trích trong tuyển tập "Thirty and fabulous".

Anna Dillon là bút danh của Michael Scott, nhà văn Ireland với nhiều cuốn tiểu thuyết best-seller như Season, Another Season, Season's End, The Affair, Consequences, Lies...